Neofobie - angst

Elke diersoort vertoont soorteigen gedrag. Dit is gedrag dat hoort bij de soort en heeft een genetische basis. Zoals een konijn graag graaft, een varken door de grond wroet, een kat zijn nagels ergens in zet, zo vertoont een kromsnavel ook soorteigen gedrag.

Het gaat in dit artikel over in principe normaal, natuurlijk kromsnavelgedrag. Doordat dit gedrag in frequentie of intensiteit afwijkt van het natuurlijke gedrag, ontstaat er een probleem voor de omgeving en/of de vogel zelf. Hiervan is in ieder geval sprake wanneer gedrag het fysieke en/of mentale welzijn van een dier aantast.

Neofobie is angst voor nieuwe dingen. Voor kromsnavels is angst voor onbekende dingen, of op zijn minst terughoudendheid, een manier om te overleven. Het zou niet slim zijn om alles wat nieuw is onbezonnen te benaderen, op te eten of vast te pakken. Een kromsnavel leert van zijn ouders, oudere broers-zussen en soortgenoten wat eetbaar is, welke situaties vermeden moeten worden en waar ze (relatief) veilig zijn. Alles wat afwijkt van wat ze geleerd hebben, is in hun ogen het wantrouwen waard.

In het geval van veel huiskamerpapegaaien zijn de verzorgers/eigenaren degenen die de vogel leren wat “normaal” is en wat niet. De basis wordt gelegd gedurende de socialisatieperiode die afhankelijk van de soort ongeveer in het eerste tot het 3e levensjaar plaatsvindt.

Wanneer uw vogel neofobie vertoont zal hij bijvoorbeeld nieuw speelgoed willen vermijden en angstsignalen laten zien. Denk hierbij o.a. aan: grote ogen, kijken naar het “enge” ding, terugdeinzen of vluchten en de veren strak tegen het lichaam houden. Soms laten vogels niet direct angst zien maar wel verschillende stresssignalen, zoals gapen, kop schudden, trillen, vleugels strekken, etc.

Afhankelijk van hoe groot de angst is en of er gelegenheid is om te vluchten kan uw vogel in paniek raken, agressie vertonen richting het object of bevriezen. Maar ook agressie (bijten) richting een andere vogel of richting de eigenaar is mogelijk. Bevriezen zien we wanneer een vogel niks meer durft te doen zolang het object in de buurt is. Het kan eruitzien alsof de vogel helemaal niet reageert, maar hij is eigenlijk doodsbang en durft niet te bewegen.

Algemene tips bij neofobie

• Neem de angst van uw vogel serieus.
• Leer de lichaamstaal van uw vogel kennen en grijp in als u ziet dat uw vogel stress/angst ervaart.
• Haal uw vogel weg uit de benarde situatie. Dit kunt u doen door de vogel ergens anders te plaatsen of door het object weg te halen.
• Introduceer iets dat nieuw is, en mogelijk angst veroorzaakt, stapsgewijs.

Houd er rekening mee dat een gedragsverandering een uiting van pijn of fysiek ongemak kan zijn.
Laat bij twijfel een lichamelijk oorzaak uitsluiten door een ervaren vogelarts.

Voor gerichte adviezen passend bij u, uw kromsnavel, jullie relatie en (leef)situatie kunt u contact met mij opnemen voor een gedragsconsult.